In het kort
In de onze samenleving zijn veel publieke verantwoordelijkheden belegd bij de lokale overheid. Dit is het gevolg van een langlopende tendens waarin de overheid zich steeds meer faciliterend opstelt vanuit het motto ‘nabij is beter’. Deze opleiding haakt in op de vraag welke machten, structuren en wet- en regelgeving hieraan ten grondslag liggen en wat daarvan de impact is op werken bij een gemeente. Hoe verhouden opdrachtgever- en opdrachtnemerschap zich tot elkaar en wat betekent dit voor de rol van uw professionals? Waar liggen de verantwoordelijkheden van een gemeentelijk ambtenaar en waar houden deze op?
Opleidingsthema’s
De opleiding ‘Werken binnen de hedendaagse gemeente’ bestaat uit de onderstaande vijf
opleidingsthema’s. In elk thema staan de unieke aspecten van het publieke domein centraal.
- De gemeente binnen het staatsbestel
- de organisatie en bevoegdheden van de gemeente
- Wettelijke en financiële kaders binnen de gemeente
- De bestuurlijke en ambtelijke organisatie
- De faciliterende overheid
In de eerste lesdag leert u over de Grondwet in relatie tot het staatsbestel en de positie van de gemeente. In het bijzonder gaat u aan de slag met de Algemene Bestuurswet en de Gemeentewet. We bespreken de verhouding van de gemeente in relatie tot het Rijk, de provincie en andere bestuurlijke organen. In een interactieve sessie wordt u meegenomen in de verhoudingen binnen gemeenten. Hierbij zijn beleidstaken, bevoegdheden, (sociale) conventies, instrumenten en protocollen in gemeenteland leidend en passeren alle relevante actoren uit ambtelijk en bestuurlijk veld de revue. In die zin wordt er ook ingegaan op de coproductie van beleid.
U maakt diverse opdrachten op dit vlak om de werking van de gemeente zo tastbaar mogelijk te maken. Wie legt verantwoording af aan wie en wat typeert de algemene gemeentelijke cultuur? Zo leert u over o.a. over de thema’s dualisme en collegiaal bestuur in relatie tot uw eigen praktijk als ambtenaar. In een casus over een fictieve gemeente verplaatst u zich in de wereld van o.a. de: wethouder, griffier, raadsleden en burgemeester. U leert (politieke) gevoeligheden herkennen en krijgt gevoel voor de leef- en systeemwereld van de verschillende sleutelspelers. Verder staan hedendaagse tendensen zoals decentralisaties, (ambtelijke) fusies en samenwerkingsverbanden centraal. Op die manier kunt u actuele ontwikkelingen zoals de Omgevingswet ook beter op waarde schatten.
In de tweede lesdag nemen we u in vogelvlucht mee in actuele ontwikkelingen binnen gemeenteland. Hierbij wordt ingegaan op sociaaleconomische, demografische, politieke en technologische ontwikkelingen die ten grondslag liggen aan de faciliterende rol die de overheid steeds meer aanneemt. Daarnaast leert u aan de hand van oefeningen over de juridische kaders die van belang zijn voor de gemeente en uw eigen positie als ambtenaar. Hiernaast krijgt u gevoel voor de financiële stromen binnen een gemeente door aan de slag te gaan met de kadernota van een fictieve gemeente. Vervolgens werkt u aan het sluitend maken van de begroting van deze gemeente; waarbij u te maken krijgt met de weerbarstigheid van de praktijk.
Voorts gaat u in een interactieve opdracht na wat het betekent om uw functie uit te oefenen in een ‘doe-democratie’. In het bijzonder zoomt u in op wat dit impliceert voor de relatie tussen het ambtelijke- en bestuurlijke apparaat. U leert over het perspectief van waaruit het bestuurlijke kader heden ten dage vooral redeneert. Zo verkrijgt u de eerste inzichten over (het belang) van strategisch adviseren binnen de ambtenarij. Vervolgens traint u aan de hand van een actuele complexe casus uw inschattingsvermogen over hoe u als ambtelijk adviseur positie inneemt. Hierbij ontwikkelt u spelgevoel om uzelf goed te verhouden tot het maatschappelijke speelveld. U leert op basis van praktijkvoorbeelden waarom burgers, ondernemers en andere stakeholders belangrijke partners in het vormgeven van het eigen werk zijn.
Opleidingsthema’s
Resultaat
Na deze opleiding heeft u een goed beeld bij de leef- en systeemwereld van alle relevante actoren binnen de gemeente. Doordat de focus ligt op praktijkvoorbeelden en u zelf oefent met de materie weet u de verhouding tussen de ambtelijke organisatie en het politiekbestuurlijke apparaat goed te duiden. Dit maakt dat u gevoeligheden herkent; wat u sterkt in uw rol als ambtelijk adviseur. Verder heeft u zicht op de achterliggende wet- en regelgeving en financiële kaders. Daarnaast begrijpt u waar de gemeentewereld naartoe beweegt en waarom een regisserende grondhouding als ambtenaar van belang is.
